Tu jesteś: Strona główna > Urząd > Informacje ogólne > Aktualności
Jak uniknąć kary za zmowę
< poprzedni | następny > 17.09.2008

Co roku UOKiK nakłada na przedsiębiorców biorących udział w niedozwolonych porozumieniach kary liczone w setkach milionów złotych. Dotkliwych sankcji można uniknąć współpracując z organem antymonopolowym. Umożliwia to program leniency
Niedozwolone porozumienia przedsiębiorców, dotyczące np. cen towarów czy podziału rynku, należą do szczególnie szkodliwych naruszeń konkurencji. Są one niezwykle trudne do wykrycia i udowodnienia, ze względu na niejawny charakter. Mają negatywny wpływ na gospodarkę, dlatego kary dla uczestników są dotkliwe - sięgają do 10 proc. przychodu. Dotychczas najwyższą karą nałożoną przez UOKiK za zmowę cenową było łącznie 110 mln zł dla uczestników porozumienia pomiędzy producentem farb i lakierów a marketami budowlanymi. Najwyższe kary - ponad 32 mln zł - otrzymali: Leroy Merlin Polska oraz Polifarb Cieszyn-Wrocław.
Jednym ze sposobów na zdobycie dowodów na istnienie kartelu są informacje uzyskane bezpośrednio od jego uczestnika. Taką możliwość daje program leniency (ang.: pobłażliwość, wyrozumiałość, łagodność), który z jednej strony wymaga od przedsiębiorców wycofania się z niedozwolonego porozumienia, z drugiej zaś skłania do współpracy z organem antymonopolowym, który w nagrodę odstępuje od wymierzenia kary bądź ją obniża. 30 lat temu takie rozwiązanie przyjęły Stany Zjednoczone, a w 1996 roku Komisja Europejska.
W Polsce program leniency funkcjonuje od 1 maja 2004 roku - dotychczas do Urzędu wpłynęło 13 wniosków (w Austrii od 2006 roku złożono 11 takich aplikacji, a w Czechach cztery od 2001 roku). Jednym z priorytetów UOKiK w najbliższych latach jest propagowanie tej instytucji, czemu ma służyć m.in. surowsza polityka karania przedsiębiorców oraz przygotowywane obecnie - jasne wytyczne dotyczące kryteriów ustalania sankcji finansowych dla przedsiębiorców.
Przykładem korzyści wynikających z uczestnictwa w programie łagodzenia kar jest wspomniana zmowa pomiędzy Polifarbem Cieszyn-Wrocław a marketami budowlanymi. Współpraca oraz informacje przekazane Urzędowi pozwoliły jednemu z uczestników - spółce Castorama - uniknąć dotkliwej kary. Podczas gdy pozostali otrzymali kary w wysokości nawet kilkudziesięciu milionów złotych, uczestnik programu leniency zapłacił 50 tys. zł.
Dowodem na opłacalność współpracy z organem antymonopolowym są także doświadczenia innych państw. W Stanach Zjednoczonych jedna ze spółek uniknęła kary w zamian za informacje, dzięki którym udało się rozbić tzw. kartel witaminowy. Innych uczestników tego porozumienia ukarano łącznie kwotą bliską 750 mln dolarów, a pracownicy otrzymali kary pozbawienia wolności. Amerykańskie prawo antymonopolowe umożliwia bowiem odpowiedzialność osób fizycznych - uczestnikowi kartelu grozi do 10 lat więzienia oraz do miliona dolarów kary.
Charakter sankcji jest jedną z najważniejszych różnic między amerykańskim i europejskim modelem leniency. Odpowiedzialność karna kadry kierowniczej za udział w kartelu funkcjonuje także w krajach europejskich, np. w Wielkiej Brytanii, Irlandii i Słowenii. Podobne rozwiązanie chcą przyjąć także Czechy. Zdaniem UOKiK odpowiedzialność osób fizycznych za udział w nielegalnym porozumieniu może zachęcić do współpracy z organem antymonopolowym. Do rozważenia pozostaje czy powinna być to odpowiedzialność finansowa, czy również karna.
Polityce łagodzenia kar w Unii Europejskiej oraz doświadczeniom amerykańskim poświęcone zostało międzynarodowe seminarium organizowane przez UOKiK, w ramach Środkowoeuropejskiej Inicjatywy w sprawie Współpracy Organów ds. Konkurencji (CECI), zrzeszającej Polskę, Czechy, Słowację, Słowenię i Węgry. - Spójność przepisów, przewidywalność i jednolitość orzecznictwa, a także konsekwencja w działaniu, to warunki konieczne z punktu widzenia skuteczności programu leniency - uważa Małgorzata Krasnodębska-Tomkiel, Prezes UOKiK. W spotkaniu uczestniczyli także, m.in. przedstawiciele organów antymonopolowych Austrii, Rosji, Rumunii, Estonii oraz Departamentu Sprawiedliwości Stanów Zjednoczonych i Komisji Europejskiej.
Przedsiębiorca chcący ubiegać się o odstąpienie od kary nie może być inicjatorem porozumienia ani nakłaniać do udziału w nim. Powinien także jako pierwszy z uczestników zmowy dostarczyć informację o istnieniu zakazanego porozumienia, wystarczającą do wszczęcia postępowania antymonopolowego lub przedstawić dowód umożliwiający wydanie decyzji. Ponadto musi aktywnie współpracować z Prezesem Urzędu w toku postępowania, dostarczając wszelkich dowodów, którymi dysponuje oraz zaprzestać udziału w porozumieniu. W przypadku, gdy skruszony uczestnik zmowy nie spełnia tych warunków może ubiegać się o zmniejszenie sankcji finansowej, pod warunkiem przedstawienia dowodu, który przyczyni się do wydania decyzji oraz zaprzestania uczestnictwa w porozumieniu.
Jeśli uczestnik niedozwolonej zmowy spełnia te warunki może zgłosić się do Departamentu Ochrony Konkurencji w Urzędzie Ochrony Konkurencji i Konsumentów - faks 22 826 30 51, telefon 22 55 60 299 lub mbychowska@uokik.gov.pl
Dodatkowe informacje:
Małgorzata Cieloch, Rzecznik prasowy UOKiK
Pl. Powstańców Warszawy 1, 00-950 Warszawa
Tel. 22 827 28 92, 55 60 106, 55 60 430
faks 22 826 11 86
E-mail: mcieloch@uokik.gov.pl
Tagi: wydarzenia, zmowa cenowa
Pliki do pobrania
- Komunikat prasowy (564.5 KB, doc)
Galeria zdjęć
Warto przeczytać
Seniorzy skarżą się do UOKiK, że są zapraszani na bezpłatne badania - w rzeczywistości zawierają umowę o usługi medyczne. ...>
Nieuczciwe działania przedsiębiorców, którzy wykorzystują ufność osób starszych, ich naiwność czy nieznajomość prawa konsumenckiego, to zjawisko, które musimy wyeliminować ...>
Pierwsza pożyczka do 2000 zł za darmo”, „nawet w 15 minut” – kusiły Net Credit i Incredit, ale żadna z tych obietnic nie była w pełni prawdziwa. ...>
Blisko 1,5 mln sprawdzonych, 700 tys. zakwestionowanych i 30 tys. zniszczonych zabawek – to efekt wspólnej akcji UOKiK i Krajowej Administracji Skarbowej ...>
Polacy chętnie korzystają z możliwości polubownego rozwiązywania sporów konsumenckich. ...>
Prezes UOKiK ostrzega: uważaj na oszustwa i „inwestycje” alternatywne, które mogą wykorzystywać model piramid finansowych. ...>
Skorzystaj ze szkolenia poświęconego prawu konkurencji w zamówieniach publicznych. Dowiedz się, czym jest zmowa przetargowa oraz jakie są sposoby jej wykrywania ...>
Wiesz o zmowie przedsiębiorców? Możesz anonimowo zawiadomić UOKiK. Ruszył pilotażowy program pozyskiwania informacji od tzw. sygnalistów. ...>
Wyszukiwarka
Konsumencie, masz problem?
-
Kontakt dla konsumentów
Informacje dla konsumentów, bezpłatne porady:
- Infolinia Konsumencka, tel. 801 440 220 oraz 22 290 89 16 czynna od poniedziałku do piątku w godz. 8:00 - 18:00, opłata wg taryfy operatora, prowadzona przez Fundację Konsumentów.
- Pomoc dla konsumentów
- Rzecznicy konsumentów
- porady@dlakonsumentow.pl
- Federacja Konsumentów
- Stowarzyszenie Konsumentów Polskich
- Europejskie Centrum Konsumenckie
-
Kontakt do Urzędu
Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
plac Powstańców Warszawy 1
00-950 Warszawa
tel. 22 55 60 800
e-mail uokik@uokik.gov.pl
- Publikacje i poradniki
-
Raporty i sprawozdania
- Raporty - Kontrole wzorców umownych
- Raporty - Badania rynku
- Raporty - Wyroby podlegające dyrektywom nowego podejścia
- Raporty, informacje i sprawozdania Inspekcji Handlowej
- Raporty - Jakość paliw
- Raporty z udzielonej pomocy publicznej
- Raporty z kontroli wewnętrznej i zewnętrznej
- Raporty z projektów badawczych z zakresu ochrony konkurencji
- Raporty z badań konsumenckich zrealizowanych na zlecenie UOKiK
- Sprawozdania z działalności Urzędu
- Sprawozdania z funkcjonowania powiatowych (miejskich) rzeczników konsumentów
-
Praca
Najnowsze ogłoszenia o pracę w UOKiK:
-
Bazy, rejestry i systemy
- Baza Decyzji Prezesa UOKiK
- Baza wyroków dotyczących Decyzji Prezesa UOKiK
- Rejestr klauzul niedozwolonych
- Rejestr wyrobów niebezpiecznych
- Rejestr produktów nie spełniających szczegółowych wymagań bezpieczeństwa
- Rejestr podmiotów uprawnionych do pozasądowego rozwiązywania sporów konsumenckich
- Rejestr podmiotów wykonujących zawodową działalność lobbingową oraz zasady wykonywania zawodowej działalności lobbingowej
- System Rapex
- SHRIMP - System Harmonogramowania Rejestracji i Monitorowania Pomocy
- SUDOP - System Udostępniania Danych o Pomocy Publicznej
-
Przetargi
Najnowsze ogłoszenia o przetargach w UOKiK:
- (17.04.2018) Wykonywanie usług badania próbek paliw ciekłych (oleju napędowego, benzyn E-5, E-10) w ramach systemu monitorowania i kontrolowania jakości paliw realizowanego przez Prezesa UOKiK za pomocą Inspekcji Handlowej
- (17.04.2018) Świadczenie usług wsparcia użytkowników sieci komputerowej UOKiK oraz prowadzenie prac konserwacyjno-logistyczno-organizacyjnych związanych z utrzymaniem sieci helpdesk IT
- (12.04.2018) Dostawa materiałów i testów biologicznych na potrzeby laboratoriów Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów
- (12.04.2018) Dostawa i wdrożenie Zintegrowanego Systemu Finansowo-Księgowego na potrzeby Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wraz z usługami serwisu gwarancyjnego
-
Paliwa
- Mapa stacji i hurtowni paliw skontrolowanych przez Inspekcję Handlową
- Lista stacji paliw skontrolowanych w okresie od 16 stycznia do 31 grudnia 2017 r.
- Lista stacji paliw LPG skontrolowanych w okresie od 16 stycznia do 31 grudnia 2017 r.
- Lista hurtowni paliw skontrolowanych w okresie od 16 stycznia do 31 grudnia 2017 r.
- Lista hurtowni LPG skontrolowanych w okresie od 16 stycznia do 31 grudnia 2017 r.
- Opis systemu monitorowania i kontrolowania jakości paliw