• 840 decyzji z zakresu ochrony konkurencji i konsumentów.
• Kary finansowe w wysokości prawie 107 mln zł.
• Więcej o działalności UOKiK w 2016 r. można znaleźć w sprawozdaniu z działalności urzędu.

– Trzeba pamiętać, ze praca urzędu to nie tylko decyzje i nakładanie kar finansowych. Na uwagę zasługują również inne nasze działania. W 2016 r. szczególnie wyróżniłbym zablokowanie, poprzez zastrzeżenia do koncentracji, budowy gazociągu Nord Stream, a także porozumienie z ubezpieczycielami, które pozwoliło  obniżyć opłaty likwidacyjne dla właścicieli polis z ufk. – mówi prezes UOKiK, Marek Niechciał.

Ochrona konkurencji

 Podstawowym instrumentem prezesa UOKiK w zakresie ochrony konkurencji są postępowania antymonopolowe, które mogą się zakończyć m.in. nakazem zaniechania kwestionowanych działań oraz nałożeniem sankcji finansowych. W 2016 roku Prezes UOKiK wszczął 96 postępowań wyjaśniających oraz 21 postępowań antymonopolowych – 14 dotyczyło nadużywania przez przedsiębiorców dominującej pozycji rynkowej, a 7 – niedozwolonych porozumień.  Ponadto urząd prowadził 44 działania miękkie, z których zakończył 37. Polegają one na wezwaniu przedsiębiorcy do dobrowolnej zmiany bądź eliminacji nieuczciwych praktyk.

Urząd  wydał w ubiegłym roku 27 decyzji z zakresu praktyk ograniczających konkurencję, w tym 12 dotyczyło nadużywania pozycji dominującej, 10 niedozwolonych porozumień, a pozostałe pięć umorzyło postępowania.  W 2016 roku do urzędu złożono trzy wnioski o objęcie programem łagodzenia kar leniency. Polega on na łagodniejszym traktowaniu uczestnika niedozwolonego porozumienia, jeśli dostarczy istotne dowody i współpracując z urzędem.

Kontrola koncentracji

Prezesowi UOKiK przysługuje prawo kontroli koncentracji. W 2016 roku urząd wszczął 225 postępowań z zakresu kontroli koncentracji. Wydał 196  zgód na transakcje w tym dwie zgody warunkowe. Najliczniejsze zgłoszenia dotyczyły branży nieruchomości (20), spożywczej (18) oraz motoryzacyjnej (15).

W czterech przypadkach przedsiębiorcy wycofali złożony wniosek, m.in. ze względu na przedstawione przez urząd zastrzeżenia do koncentracji. Tak było w przypadku firm, które chciały utworzyć konsorcjum na budowę gazociągu Nord Stream 2. Urząd przedstawił przedsiębiorcom zastrzeżenia do koncentracji, w których wskazał, że planowana koncentracja mogłaby doprowadzić do ograniczenia konkurencji. Gazprom posiada pozycję dominującą w dostawach gazu do Polski, a transakcja mogłaby doprowadzić do dalszego wzmocnienia siły negocjacyjnej spółki wobec odbiorców w naszym kraju. Zastrzeżenia urzędu doprowadziły do wycofania wniosku, w związku z tym nie doszło do budowy gazociągu – mówi Prezes UOKiK, Marek Niechciał

Pomoc publiczna

Pomoc publiczna jest ingerencją państwa w mechanizmy wolnego rynku, dlatego stosowana jest w ograniczonym zakresie. UOKiK dokonuje wstępnej oceny wsparcia indywidualnego i programów pomocowych pod kątem zgodności z prawem unijnym oraz monitoruje pomoc publiczną. W 2016 roku do Prezesa UOKiK wpłynęło 514 wniosków o wydanie interpretacji i 535 projektów dokumentów rządowych do analizy. Komisji Europejskiej notyfikowano 11 projektów, z czego jeden dotyczył pomocy indywidualnej, a 10 – programów pomocowych.

W 2016 r. zakończono prace nad Elektronicznym Systemem Udostępniania Danych o Pomocy Publicznej. Stanowi on ważne źródło informacji o środkach pomocowych przyznawanych przedsiębiorcom.

Ochrona konsumentów

W 2016 r. w centrum uwagi urzędu znalazły się branże: finansowa oraz telekomunikacyjna. UOKiK wszczął 98 postępowań w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów oraz 212 postępowań wyjaśniających w tym zakresie. Prezes Urzędu wydał 79 decyzji, w tym 29 zobowiązujących do zmiany praktyki. Ponadto w 15 rozstrzygnięciach nakazał zaniechanie niedozwolonych działań, w 28 stwierdził zaprzestanie ich stosowania, a w siedmiu umorzył postępowanie. Liczne były działania miękkie: urząd zakończył 633 z 812 tego rodzaju interwencji.

Ważnym wydarzeniem było również zawarcie porozumień z 16 ubezpieczycielami oferującymi polisy z ufk. Uzgodnienia dotyczyły obniżenia opłat likwidacyjnych dla konsumentów, których nie objęły decyzje urzędu.

Bezpieczeństwo produktów

Ochrona konsumentów prowadzona przez UOKiK obejmuje również bezpieczeństwo produktów. W 2016 r. UOKiK prowadził 108 czynności wyjaśniających oraz 149 postępowań w zakresie ogólnego bezpieczeństwa produktów . Ubiegły rok zakończył się wydaniem 138 decyzji, przy czym 13 razy urząd nałożył na przedsiębiorców obowiązki, a 29 razy – kary pieniężne. Zdecydowana większość przedsiębiorców w trakcie postępowania podejmuje działania mające na celu usunięcie zagrożeń lub produktów niebezpiecznych z rynku. Dlatego w 108 przypadkach umorzono postępowanie. W 2016 r. przedsiębiorcy złożyli 175 dobrowolnych powiadomień. Tak jak w latach poprzednich, większość zgłoszeń dotyczyła pojazdów mechanicznych (149).

UOKiK monitoruje system kontroli wyrobów nieżywnościowych pod kątem ich zgodności z wymaganiami, wskazanymi w wybranych aktach unijnego prawodawstwa harmonizacyjnego. W 2016 r. UOKiK prowadził 78 czynności wyjaśniających oraz 315 postępowań administracyjnych, wydał także 144 decyzje. Działania najczęściej dotyczyły zabawek (354), sprzętu elektrycznego (145) oraz środków ochrony indywidulanej (36).

UOKiK planuje, koordynuje i monitoruje kontrole prowadzone przez Wojewódzkie Inspektoraty Inspekcji Handlowej (WIIH) dotyczące usług oraz artykułów żywnościowych i nieżywnościowych, a także analizuje ich wyniki. W 2016 r. Inspekcja Handlowa prowadziła 31 ogólnokrajowych kontroli. Przebadano m.in. produkty mięsne oraz żywność ekologiczną, produkty włókiennicze oraz prawidłowość oznakowania detergentów i kosmetyków. Ponadto IH wzięła udział w doraźnej ogólnopolskiej kontroli w szpitalach, w związku z licznymi skargami pacjentów na jakość żywienia.

Jakość paliw

UOKiK jest odpowiedzialny również za zarządzanie systemem monitorowania i kontrolowania jakości paliw. Wyniki kontroli prowadzonych w 2016 r. wykazały, że częściej kwestionowano jakość paliw ciekłych LPG. W przypadku paliw ciekłych – benzyny i oleju napędowego – 2,36 proc. próbek ze 933 skontrolowanych nie spełniało wymagań jakościowych (w 2015 r. było to 2,79 proc. próbek). Kontrola wykazała również 1,88 proc. nieprawidłowych próbek gazu skroplonego (LPG) wśród 491 pobranych. UOKiK wydał 69 decyzji, w których zobowiązał przedsiębiorców do uiszczenia kosztów badań, jeśli kontrolowane próbki paliw nie spełniały wymagań jakościowych.

Legislacja

UOKiK jako organ administracji centralnej angażuje się także w tworzenie skutecznych regulacji prawnych. Dzięki nowelizacji ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, od kwietnia 2016 r. urząd przejął  kompetencje Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w zakresie orzekania o niedozwolonym charakterze postanowień wzorców umów. Nowym rozwiązaniem jest również możliwość wydawania istotnych poglądów w sprawach z zakresu ochrony konkurencji i konsumentów jeżeli przemawia za tym interes publiczny. UOKiK najczęściej zajmował stanowisko w sprawach dotyczących  postanowień zawartych w umowach kredytów hipotecznych oraz ubezpieczeń na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym. Rok 2016 przyniósł również zakończenie prac nad ustawą dotyczącą systemu pozasądowego rozstrzygania sporów konsumenckich. Urząd był również zaangażowany w przygotowanie ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwemu wykorzystywaniu przewagi kontraktowej w obrocie produktami rolnymi i spożywczymi. Nowe przepisy weszły w życie w 2017 roku.

Dodatkowe informacje dla mediów:

Biuro prasowe UOKiK
pl. Powstańców Warszawy 1, 00-950 Warszawa
Tel. 22 827 28 92, 55 60 314 , 55 60 111
E-mail: biuroprasowe@uokik.gov.pl

Twitter: @UOKiKgovPL