• Sejm przyjął przepisy chroniące kredytobiorców i polskie spółki.
• Osoba, która straciła główne źródło dochodu, będzie mogła zawiesić spłatę kredytu na trzy miesiące.
• Polskie spółki ważne dla bezpieczeństwa, zdrowia lub porządku publicznego zyskają ochronę przed wrogimi przejęciami.

Łatwiejszy dostęp do wakacji kredytowych i ochronę polskich spółek przed wrogimi przejęciami zapewnia uchwalona w ubiegłym tygodniu przez Sejm tzw. tarcza antykryzysowa 4.0. W przyszłym tygodniu nowymi przepisami zajmie się Senat. Ich cel to obrona polskich przedsiębiorstw, miejsc pracy i konsumentów przed negatywnymi skutkami COVID-19.

– Dajemy konsumentom prawo do zawieszenia spłaty kredytu na okres do 3 miesięcy, bez naliczania odsetek i innych opłat – mówi wicepremier, minister rozwoju Jadwiga Emilewicz.

I dodaje: – Dzięki temu gospodarstwa domowe, szczególnie dotknięte przez gospodarcze skutki pandemii, będą mogły odczuć ulgę w zbilansowaniu bieżących wydatków z obniżonymi dochodami, bez obawy, że przełoży się to natychmiast na większe koszty obsługi ich zadłużenia w przyszłości.

- Nie chcemy odstraszać inwestorów, tylko chronić polskie spółki przed wrogimi przejęciami z powodu gorszej sytuacji gospodarczej wywołanej epidemią COVID-19 , z powodu której wycena spółek może być szczególnie niska. W czasie kryzysu wiele firm może popaść w okresowe trudności i przez to stać się „łatwym łupem” dla inwestorów spoza Europy. Chcemy temu zapobiec – mówi wicepremier Jadwiga Emilewicz.

A Tomasz Chróstny, prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów zaznacza: – Możliwość zawieszenia spłaty kredytu hipotecznego lub konsumenckiego na trzy miesiące, bez ponoszenia z tego tytułu żadnych opłat na rzecz banku, będzie dla nich znaczącą ulgą. Przykładowo dla przeciętnego kredytu hipotecznego o wartości 278 tys. zł korzyść może wynieść ok. 1,6 tys. zł, co jest istotną kwotą dla rodziny, która znalazła się w trudnej sytuacji.

Podkreśla też: – Gospodarcze skutki pandemii mogą rodzić niebezpieczeństwo wrogich przejęć polskich przedsiębiorstw o strategicznym znaczeniu. Rozwiązania z Tarczy 4.0 zapobiegną tej sytuacji. Prezes UOKiK będzie mógł zgłosić sprzeciw wobec takich transakcji.

– Przejęcie pomimo sprzeciwu lub bez zawiadomienia Urzędu będzie nieważne i może skutkować poważnymi sankcjami finansowymi. Będziemy działać sprawnie i dążyć do tego, aby czas wydania decyzji był krótszy niż 30 dni, tak aby nie wstrzymywać ważnych dla Polski inwestycji zagranicznych – dodaje prezes UOKiK.

Wakacje kredytowe

Dajemy prawo do zawieszenia na okres do 3 miesięcy spłaty kredytu, bez naliczania odsetek i innych opłat. Nowe przepisy dotyczyć będą tych, którzy stracili pracę lub inne główne źródło dochodu po 13 marca b.r. Zawieszenie nastąpi automatycznie z chwilą doręczenia kredytodawcy stosownego wniosku. Konsument sam zdecyduje, czy zawiesi spłatę na jeden, dwa czy trzy miesiące.

Przewidziany w ustawie mechanizm zakłada m.in.:

• Zawieszenie obowiązku spłacania kredytów konsumenckich, hipotecznych i kredytów w rozumieniu art. 69 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe, zarówno w części kapitałowej, jak i odsetkowej. W tym okresie kredytodawca nie będzie mógł pobierać żadnych innych opłat, z wyjątkiem opłat z tytułu składek za umowy ubezpieczenia powiązane z umową kredytu.

• Maksymalny termin zawieszenia wykonania umowy będzie wynosił 3 miesiące. Okres kredytowania, jak i wszystkie terminy przewidziane w umowie kredytu, ulegną stosownemu przedłużeniu o okres zawieszenia.

• W przypadku, w którym kredytobiorca ma kilka kredytów tego samego rodzaju (np. dwa kredyty waloryzowane do CHF) u danego kredytodawcy, będzie mógł skorzystać z wakacji kredytowych tylko wobec jednego z nich.

• Z zawieszenia wykonywania umowy kredytowej będą mogli skorzystać ci konsumenci, którzy po 13 marca br. stracili pracę lub inne główne źródło dochodu.

• Rozwiązanie wskazane w ustawie będzie dotyczyło umów kredytowych zawartych przed 13 marca 2020 r., jeśli termin zakończenia okresu kredytowania określony w tych umowach przypada po upływie 6 miesięcy od dnia 13 marca 2020 r.  

Przepisy antyprzejęciowe

Wprowadzamy rozwiązania, wzorowane m.in. na przepisach przyjętych niedawno w Niemczech. Zmiany wpisują się także w działania, jakie podejmują inne kraje europejskie (np. Francja czy Włochy) oraz pozaeuropejskie, dla ochrony krajowych spółek w interesie publicznym.

Ustawa nadaje Prezesowi UOKiK dodatkowe uprawnienia w zakresie ochrony polskich przedsiębiorstw, których przedmiot działalności jest ważny dla porządku publicznego, bezpieczeństwa publicznego lub zdrowia publicznego. Od momentu wejścia w życie przepisów każda inwestycja, objęta przepisami niniejszej ustawy, skutkująca nabyciem, osiągnięciem znaczącego uczestnictwa lub nabyciem dominacji dokonana przez podmioty z siedzibą lub obywatelstwem (dla osób fizycznych) poza krajem członkowskim Unii Europejskiej objęta zostanie nadzorem Prezesa Urzędu.

Nowe reguły kontroli przejęć spółek mają obowiązywać przez 2 lata. Transakcje nabycia znaczącej liczby udziałów (tj. co najmniej 20%) w takich spółkach będą podlegały kontroli Prezesa UOKiK. Ochrona ma dotyczyć przedsiębiorstw, których przychód na terytorium RP przekroczył równowartość 10 mln euro w którymkolwiek z dwóch lat obrotowych poprzedzających chęć przejęcia.

Przygotowana przez nas regulacja obejmuje podmioty kluczowe dla zachowania bezpieczeństwa, porządku i zdrowia publicznego m.in.:

• prowadzące działalność gospodarczą związaną z: energią elektryczną, gazem, paliwami, telekomunikacją, przetwórstwem żywności, produkcją leków, chemikaliów i nawozów, materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją oraz wyrobami technologii o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym;

• tworzące oprogramowania wykorzystywane w usługach podstawowych dla społeczeństwa, takich jak:

energia, paliwa, zaopatrzenie w wodę,  zaopatrzenie w gotówkę, płatności kartą, szpitale, sprzedaż leków na receptę, transport oraz zaopatrywanie w żywność;

• spółki publiczne.  

Dodatkowo, ustawa wprowadza podstawy do wymiany, za pośrednictwem punktu kontaktowego, informacji o inwestycjach zagranicznych pomiędzy państwami członkowskimi UE i Komisją Europejską.

Kluczowe rozwiązania ustawy Tarczy Antykryzysowej 4.0

• czasowe przepisy antyprzejęciowe dla ochrony polskich firm przed wykupem przez inwestorów spoza UE;
• wsparcie budżetów samorządów;
• ułatwienia dot. przetargów;
• dopłaty z budżetu państwa do oprocentowania kredytów bankowych dla firm;
• wakacje kredytowe dla tych, którzy po 13 marca stracili pracę lub główne źródło dochodu;
• wsparcie utrzymania miejsc pracy poprzez dostosowanie rynku pracy do wyzwań  spowodowanych przez COVID-19;
• ułatwienia podatkowe, w tym prawo do odliczania darowizn na rzecz m.in. domów samotnej matki, noclegowni, schronisk dla osób bezdomnych, czy domów pomocy społecznej.