Zakaz przejęcia na rynku niebezpiecznych odpadów, warunkowa zgoda w branży spożywczej i wszczęcie postępowania przeciwko spółce Carrefour za zwłokę w wykonaniu decyzji - to ostatnie działania Prezes UOKiK w sprawie koncentracji przedsiębiorców

Aby chronić konkurencję przed negatywnymi skutkami koncentracji, prawo nakazuje uzyskanie zgody Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów jeszcze przed jej faktycznym dokonaniem. Obowiązkowi temu podlegają transakcje, jeżeli biorą w niej udział przedsiębiorcy, których łączny obrót w roku poprzedzającym przekroczył 1 mld euro na świecie lub 50 mln euro w Polsce.

UOKiK uprawniony jest do badania rynkowych skutków fuzji i przejęć, a nawet blokowania transakcji, które mogą trwale zakłócić konkurencję na rynku. Oceniając koncentrację Prezes Urzędu może wydać zgodę na jej dokonanie, uzależnić ją od spełnienia przez przedsiębiorcę dodatkowych warunków bądź też zakazać transakcji.

Prezes Urzędu nie zgodziła się na przejęcie przez Orzeł Biały spółki Baterpol. Zgłaszający należy do grupy podmiotów kontrolowanych przez amerykańską spółkę AIG. Baterpol jest kontrolowany przez Impexmetal, który jest częścią Grupy Boryszew. Przedsiębiorcy prowadzą działalność na wspólnym rynku przetwarzania odpadów niebezpiecznych ze zużytych akumulatorów wykorzystywanych m.in. do uruchamiania silników spalinowych i zasilania instalacji elektrycznych. Przedsiębiorcy są jedynymi podmiotami prowadzącymi działalność na terenie Polski w tym zakresie.

W toku postępowania UOKiK stwierdził, że po dokonaniu koncentracji rzeczywista konkurencja na tym rynku przestałaby istnieć. Jednocześnie podmioty zajmujące się zbieraniem i skupem złomu akumulatorowego zostałyby pozbawione jakiejkolwiek alternatywy w zakresie jego sprzedaży. Zdaniem Urzędu siła ekonomiczna i pozycja rynkowa połączonego podmiotu prowadziłaby do eliminacji konkurencji. Natomiast ograniczenia w dostępie do rynku takie jak bariery technologiczne, prawne czy wysokie koszty stałe realnie uniemożliwiają pojawienie się potencjalnych konkurentów.

W związku z tym Prezes UOKiK podjęła decyzję zakazującą przejęcia przez Orzeł Biały spółki Baterpol. UOKiK korzysta z tej możliwości sporadycznie. Od 2004 roku jest to czwarta decyzja tego rodzaju.

W praktyce Urzędu pojawiają się również decyzje zezwalające na dokonanie transakcji, ale pod pewnymi warunkami. Dzieje się tak w sprawach kiedy pomimo, że koncentracja prowadzi do istotnego ograniczenia konkurencji można wyeliminować to zagrożenie nakładając na przedsiębiorcę określone obowiązki. W takich przypadkach Prezes UOKiK wydaje decyzję określającą warunki, które przedsiębiorcy muszą spełnić, aby móc ją przeprowadzić. W latach 2004-2009 Prezes Urzędu wydał osiem zgód warunkowych. Kolejna z nich to decyzja w sprawie przejęcia przez Agros Nova spółki Kotlin.

Przejmujący jest producentem soków, napojów, dżemów, sosów, zup, dań gotowych oraz keczupów takich marek jak Fortuna, Dr Witt, Pysio, Garden czy Łowicz. Natomiast przejmowany Kotlin prowadzi działalność w zakresie produkcji i sprzedaży przetworów owocowo-warzywnych, w szczególności keczupów, koncentratów pomidorowych, przetworów warzywnych oraz dżemów. Spółka jest również właścicielem marki Sorella i Giuseppe.

Produkty Agros Nova i Kotlin należą do najczęściej kupowanych w Polsce. Analizując skutki planowanej koncentracji okazało się, że w wyniku jej realizacji dojdzie do istotnego ograniczenia konkurencji na krajowym rynku sprzedaży dżemów.

Wydając zgodę na dokonanie transakcji Prezes UOKiK uzależniła ją od spełnienia przez przedsiębiorcę określonych warunków. Pierwszym z nich jest sprzedaż do 31 sierpnia 2010 roku linii do produkcji dżemów będących własnością spółki Kotlin oraz prawa do znaków towarowych Sorella. Wyzbycie się aktywów może nastąpić wyłącznie na rzecz niezależnego inwestora, nie należącego do grupy kapitałowej Agros Nova - musi on być zaakceptowany przez Prezesa UOKiK.

Do tego czasu przejmujący będzie musiał utrzymać sprzedaż dżemów Sorella na terytorium Polski na poziomie co najmniej 70 proc. średniej sprzedaży marki oraz utrzymać średnie wydatki na promocję i reklamę tych produktów z 2007 i 2008 roku. Ma to na celu utrzymanie rozpoznawalności marki Sorella. Ponadto w ciągu trzech lat od wspomnianej transakcji przedsiębiorca musi zaprzestać sprzedaży dżemów marki Kotlin. Agros Nova będzie także musiała szczegółowo informować UOKiK o realizacji warunków.

Ze zobowiązania nie wywiązał się, zdaniem Prezesa UOKiK, Carrefour, który w czerwcu 2007 roku otrzymał zgodę warunkową na przejęcie spółki Ahold. Przejmujący musiał sprzedać 9 sklepów do końca 2008 roku. Z informacji przekazanych przez spółkę wynika, że w przypadku dwóch placówek handlowych nastąpiło to po 31 grudnia ub.r. W trakcie wszczętego postępowania spółka ma obowiązek przedstawić szczegółowe dane na temat realizacji warunku. Jego niewykonanie może skutkować nałożeniem na przedsiębiorcę kary finansowej w wysokości stanowiącej równowartość do 10 tys. euro za każdy dzień zwłoki w wykonaniu decyzji.

Fuzje i przejęcie są zjawiskiem charakterystycznym dla okresów dobrej koniunktury gospodarczej. W okresach kryzysu gospodarczego przedsiębiorcy nastawieni są w większym stopniu na obronę swojej pozycji rynkowej. Potwierdzają to dane Urzędu - od początku 2009 roku wpłynęło 9 wniosków o zgodę na dokonanie koncentracji, podczas gdy w analogicznym okresie roku ubiegłego było ich trzykrotnie więcej.

Dodatkowe informacje:
Małgorzata Cieloch, Rzecznik prasowy UOKiK
Pl. Powstańców Warszawy 1, 00-950 Warszawa
Tel. 22 827 28 92, 55 60 106, 55 60 430
faks 22 826 11 86

E-mail: mcieloch@uokik.gov.pl