Producenci leków mogą ograniczać konkurencję na rynku. To wniosek z przeprowadzonego przez Prezes UOKiK postępowania wyjaśniającego. Ze względu na europejski zasięg działania przedsiębiorców sprawa została przekazana Komisji Europejskiej

Postępowanie wyjaśniające prowadzone przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów miało na celu wstępne ustalenie, czy producenci farmaceutyków działają zgodnie z regułami prawa antymonopolowego. Urząd przeprowadził badanie ankietowe oraz przeanalizował umowy zawierane przez największych producentów i dystrybutorów z hurtownikami. Przedsiębiorcy objęci badaniem to m.in.: GlaxoSmithKline, Sanofi-Aventis, Servier, Novartis, AstraZeneca, Novo Nordisk, Pfizer, Eli Lilly, Roche, Bayer. Informacje zebrane w toku postępowania wskazują, że na rynku farmaceutyków może dochodzić do stosowania praktyk ograniczających konkurencję. Charakter postępowania - w szczególności zakres terytorialny działania przedsiębiorców - wskazuje, że skutki mogą rozciągać się na teren całej Unii Europejskiej. W związku z tym Prezes UOKiK zdecydowała się przekazać zgromadzone materiały Komisji Europejskiej.

Problemy, na które UOKiK zwraca uwagę KE, to przede wszystkim narzucane przez producentów klauzule w umowach ograniczające hurtownikom obszar sprzedaży leków, a także praktyki polegające na ustanawianiu kontyngentów ilościowych na niektóre produkty.

Zadaniem Urzędu wątpliwości budzą pojawiające się w analizowanych dokumentach sygnały świadczące, że producenci ograniczają hurtownikom obszar sprzedaży produktów leczniczych, przykładowo tylko do państw Europejskiego Obszaru Gospodarczego, w niektórych przypadkach jedynie do terytorium Polski. Za sprzedaż poza wyznaczony obszar producenci zastrzegają sankcje nawet w postaci rozwiązania umowy.

Z informacji zebranych w toku postępowania wyjaśniającego wynika również, że powszechną praktyką jest stosowanie kontyngentów ilościowych. Producenci ustalają nieprzekraczalne limity i odmawiają realizacji zamówień hurtowniom, które je przekraczają. W zdecydowanej większości ograniczenia w sprzedaży stosowane są przez producentów leków innowacyjnych. W konsekwencji może to doprowadzić do ograniczenia dostępności produktów leczniczych, które nie posiadają substytutów.

Kontrowersyjne wydają się również sygnalizowane przez uczestników rynku farmaceutycznego praktyki polegające na ograniczeniu możliwości prowadzenia handlu równoległego poprzez np. zakazywanie kontrahentom nawiązywania stosunków handlowych z przedsiębiorcami z innych krajów UE. Z ankiety przeprowadzonej wśród hurtowni farmaceutycznych wynika również, że producenci stosują także inne praktyki w celu ograniczenia handlu równoległego poprzez grożenie pogorszeniem warunków współpracy bądź odmowę dostaw swoich produktów.

Zdaniem Prezes Urzędu informacje zebrane w toku postępowania wskazują, że producenci farmaceutyków mogą naruszać prawo antymonopolowe. Obszar działania przedsiębiorców wskazuje, że skutki sygnalizowanych praktyk mogą dotyczyć unijnego rynku farmaceutycznego. W związku z tym zgromadzone materiały zostały przesłane Komisji Europejskiej.

Komisja i urzędy antymonopolowe Państw Członkowskich Unii Europejskiej ściśle ze sobą współpracują stosując wspólnotowe reguły konkurencji. Polega to m.in. na przekazywaniu Komisji informacji o prowadzonych postępowaniach. W ramach swoich uprawnień KE może wszcząć postępowanie antymonopolowe, a jeżeli zarzuty się potwierdzą nałożyć na przedsiębiorców kary finansowe, które nie mogą przekroczyć 10 proc. całkowitego obrotu uzyskanego w poprzedzającym roku obrotowym.

Jednocześnie UOKiK informuje, że 13 i 14 maja obchodzony jest Europejski Dzień Konkurencji. Spotkania organizowane od 2000 roku przez każdą Prezydencję w Unii Europejskiej stanowią forum wymiany doświadczeń z zakresu prawa antymonopolowego. Konferencja zorganizowana w tych dniach w Brnie jest okazją do podsumowania pięciu lat funkcjonowania Europejskiej Sieci Konkurencji, a także omówienia wielu innych zagadnień z zakresu prawa antymonopolowego.

Dodatkowe informacje:
Małgorzata Cieloch, Rzecznik prasowy UOKiK
Pl. Powstańców Warszawy 1, 00-950 Warszawa
Tel. 22 827 28 92, 55 60 106, 55 60 430
faks 22 826 11 86

E-mail: mcieloch@uokik.gov.pl