Programy pomocowe są aktami normatywnymi (np. ustawami albo rozporządzeniami), które zawierają podstawy prawne przyznawania określonego wsparcia przedsiębiorcom i jednocześnie określają zasady oraz warunki udzielania tego wsparcia m.in.:

• krąg beneficjentów;
• formę wsparcia (dotacja, rozłożenie na raty płatności podatku, gwarancja, poręczenie, itp.);
• przeznaczenie (np. na szkolenia, badania i rozwój, ochronę środowiska, zwiększanie zatrudnienia, restrukturyzację);
• organy udzielające;
• maksymalną wielkość wsparcia;
• czas trwania programu.

Należy podkreślić, iż co do zasady w programie pomocowym nie są wskazani konkretni przedsiębiorcy, którzy otrzymają pomoc - program stanowi akt o charakterze generalnym i abstrakcyjnym, na którego podstawie będzie udzielana pomoc indywidualnym przedsiębiorcom (będą wydawane indywidualne decyzje lub zawierane umowy).

Zanim program pomocowy zacznie obowiązywać, musi zostać zaakceptowany przez Komisję Europejską (chyba że jest to program pomocy de minimis lub program w ramach wyłączeń grupowych, które nie wymagają akceptacji Komisji). W tym celu musi najpierw zostać notyfikowany (zgłoszony Komisji). Decyzję o notyfikacji programu podejmuje Rada Ministrów, po zapoznaniu się z opinią Prezesa UOKiK na temat zgodności programu z zasadami rynku wewnętrznego. Po wyrażeniu przez Radę Ministrów zgody na notyfikację, Prezes UOKiK dokonuje wymaganego zgłoszenia.

Należy pamiętać, iż pomoc udzielana indywidualnym przedsiębiorcom na podstawie zaakceptowanego przez Komisję Europejską programu pomocowego nie podlega już odrębnej notyfikacji, chyba że Komisja zażąda tego w decyzji akceptującej program. Komisja czyni tak niezbyt często, zazwyczaj w odniesieniu do przypadków, które uważa za wymagające dodatkowej weryfikacji, np. gdy wielkość pomocy jest bardzo wysoka lub też występują inne szczególne okoliczności udzielenia pomocy.

Duże projekty inwestycyjne
"Mechanizm przejrzystości" przewiduje konieczność poinformowania Komisji Europejskiej o udzieleniu pomocy, w ramach istniejącego programu pomocowego, na duży projekt inwestycyjny niepodlegający obowiązkowi notyfikacji. Chodzi o projekt, w przypadku którego całkowita wartość pomocy ze wszystkich źródeł nie przekracza 75 % maksymalnej kwoty pomocy, którą można byłoby uzyskać w danym regionie na inwestycję o wydatkach kwalifikowanych w wysokości 100 mln EUR, przy zastosowaniu standarowego pułapu pomocy określonego w mapie pomocy regionalnej (kwotowe limity wskazane zostały w pkt 64 Wytycznych w sprawie krajowej pomocy regionalnej na lata 2007-2013). Pomoc publiczna udzielana na duży projekt inwestycyjny nie podlegający notyfikacji jest wykazywana KE na standardowym formularzu, który Państwo Członkowskie musi przesłać Komisji w ciągu 20 dni roboczych od dnia udzielenia pomocy przez właściwy organ.

Pomocą indywidualną jest pomoc udzielana poza programami pomocowymi to znaczy na podstawie aktu normatywnego, który nie został zaakceptowany przez Komisję Europejską jako program pomocowy. Pomocą indywidualną jest także pomoc udzielana wprawdzie na podstawie zaakceptowanego programu pomocowego, ale w stosunku do której Komisja zażądała odrębnej notyfikacji w decyzji akceptującej program (jak wskazano powyżej). Projekt pomocy indywidualnej (zarówno w pierwszym jak i drugim przypadku) podlega opiniowaniu przez Prezesa UOKiK, a następnie obowiązkowi zgłoszenia Komisji Europejskiej zgodnie z art. 108 TFUE (notyfikacji).

Szczególnym rodzajem pomocy indywidualnej jest pomoc indywidualna na restrukturyzację. Jednym z warunków udzielenia takiej pomocy jest opracowanie przez przedsiębiorcę planu restrukturyzacyjnego, który określa działania mające na celu przywrócenie przedsiębiorcy długookresowej zdolności do konkurowania na rynku. Restrukturyzacja musi być oparta na realistycznych założeniach i przeprowadzona w możliwie krótkim czasie.

Pomoc na restrukturyzację jest zazwyczaj udzielana w pakietach, to znaczy przedsiębiorca jednocześnie uzyskuje wiele różnych instrumentów wsparcia o takim samym przeznaczeniu (naprawa przedsiębiorstwa) - np. umorzenia zadłużenia publicznoprawnego od różnych organów, dotacje na restrukturyzację zatrudnienia, gwarancje spłaty kredytów obrotowych, pożyczki inwestycyjne itp. Dopiero łączne zastosowanie tych instrumentów, których otrzymanie zostało uwzględnione w planie restrukturyzacji, pozwoli na osiągnięcie założonego celu. Z tego względu, prawidłowe dokonanie oceny zgodności każdego instrumentu wymaga analizy wszystkich zaplanowanych działań łącznie (w pakiecie). Dlatego też w odniesieniu do pomocy indywidualnej na restrukturyzację obowiązuje szczególny tryb postępowania - z wnioskiem o wydanie opinii Prezesa UOKiK występuje nie podmiot udzielający pomocy (w odniesieniu do każdego instrumentu oddzielnie), lecz beneficjent pomocy (w odniesieniu do wszystkich instrumentów łącznie). Natomiast w celu zapewnienia, że beneficjent ma rzeczywiście szanse uzyskać wszystkie zaplanowane przez siebie instrumenty (czyli że plan restrukturyzacji jest wiarygodny) musi, wraz z wnioskiem o opinię, przedstawić zaświadczenia od poszczególnych podmiotów udzielających pomocy o możliwości udzielenia każdego instrumentu pomocowego.

Pomoc indywidualna na restrukturyzację podlega następnie obowiązkowi zgłoszenia (notyfikacji) Komisji Europejskiej zgodnie z art. 108 TFUE.