Obowiązki przedsiębiorców
Za producenta uznaje się każdą osobę fizyczną lub prawną albo jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, która projektuje i wytwarza wyrób, albo dla której ten wyrób zaprojektowano lub wytworzono, w celu wprowadzenia go do obrotu lub oddania do użytku pod własną nazwą lub znakiem.
Dotyczy to również składania, pakowania, przetwarzania lub umieszczania etykiety na gotowych produktach w celu ich umieszczenia na rynku pod własnym imieniem/nazwą.
Producent przyjmuje na siebie pełną i ostateczną odpowiedzialność za swój wyrób. W przypadku zatrudnienia podwykonawców, musi on zachować kontrolę nad procesem produkcyjnym, ponieważ odpowiada za zgodność produktu z wymaganiami. Zlecenie części lub całości prac nie zwalnia producenta od odpowiedzialności za wyrób.
W fazie projektowania i produkcji producent jest odpowiedzialny m.in. za:
- podjęcie działań gwarantujących, że proces wytwarzania zapewniał zgodność wyrobu ze wszystkimi wymaganiami, mającymi zastosowanie do danego wyrobu,
- jeżeli wymaga tego dany akt prawny – zaangażowanie w ocenę zgodności niezależnej jednostki mającej odpowiednie uprawnienia do przeprowadzenia badań produktu lub oceny i zatwierdzenia systemu jakości (tzw. jednostki notyfikowanej),
- opracowanie dokumentacji technicznej,
- umieszczenie na towarze oznakowania CE,
- sporządzenie deklaracji zgodności.
Wymagania są ustalane w celu przeciwdziałania zagrożeniom, jakie produkt może powodować z uwagi na swoje właściwości fizyczne i chemiczne (odporność mechaniczna lub fizyczna, palność, właściwości chemiczne lub elektryczne, radioaktywność itp.). Niektóre wymagania dotyczą też materiałów, z jakich wyrób powinien być wykonany, sposobu jego konstruowania i procesu produkcji. Szczegółowe parametry prezentujące jak należy spełnić dane wymaganie, są określone w normach zharmonizowanych (wykaz aktualnych norm zharmonizowanych z poszczególnymi aktami prawnymi).
Procedura oceny zgodności z wymaganiami różni się w zależności od wyrobu. Dla wielu produktów jest bardzo prosta, ale urządzenia o skomplikowanej konstrukcji, których użytkowanie może się wiązać z większym zagrożeniem dla życia lub zdrowia konsumentów, przechodzą bardziej złożoną procedurę oceny zgodności.
Jednym z podstawowych obowiązków producenta jest sporządzenie dokumentacji technicznej wyrobu. Powinna ona zawierać informacje o projekcie, sposobie wytwarzania i działaniu oraz sprawozdania z badań potwierdzających spełnianie deklarowanych wymagań. Dokumentacja taka z reguły musi być przechowywana przez co najmniej 10 lat od wyprodukowania ostatniego egzemplarza.
Do obowiązków producenta należy również sporządzenie deklaracji zgodności, w której na własną odpowiedzialność deklaruje, że jego wyrób jest zgodny z wymaganiami zharmonizowanymi mającymi zastosowanie. Przepisy wprowadzające do prawa polskiego poszczególne dyrektywy określają informacje, jakie powinna zawierać deklaracja zgodności (np. rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 20 października 2016 r. ws. wymagań dla zabawek) lub elementy deklaracji są wskazane w bezpośrednio stosowanych rozporządzeniach unijnych (np. rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/425 z dnia 9 marca 2016 r. w sprawie środków ochrony indywidualnej oraz uchylenia dyrektywy Rady 89/686/EWG). Deklarację należy udostępnić organom nadzoru rynku na ich żądanie, ponadto niektóre dyrektywy wymagają dołączenia jej do wyrobu (np. powinna być dołączana do maszyn i środków ochrony indywidualnej).