Aż 75 proc. konsumentów po świąteczne produkty spożywcze wybiera się z listą zakupów. Co czwarty z nas szuka okazji i promocji kupując prezenty dla najbliższych. Niestety, nadal – 37 proc. badanych jest błędnie przekonanych, że sklep ma obowiązek przyjąć nietrafiony prezent – to wnioski z najnowszej analizy przeprowadzonej podczas świątecznych zakupów dla UOKiK 

Twoja przeglądarka nie obsługuje formatu HTML5

Urząd regularnie zleca badania świadomości i postaw konsumenckich. Tym razem TNS OBOP zbadał dla UOKiK zachowania konsumenckie  w okresie przedświątecznym.

Najnowsze badania pokazują, że Polacy z reguły planują świąteczne zakupy – przede wszystkim produktów  spożywczych - 92 proc. oraz prezentów i ozdób świątecznych - 86 proc. Często przed udaniem się do sklepu przygotowujemy listę zakupów. 75 proc. z nas robi spis produktów spożywczych, a 60 proc. prezentów i dekoracji. Wynotowanie najbardziej potrzebnych produktów nie chroni nas jednak przed zakupami spoza listy. W przypadku produktów spożywczych 35 proc. wkłada do koszyka produkty wcześniej nieplanowane. Ponadto aż 10 proc. kupujących zapomina o liście i w szale zakupów dokonuje wyboru zapominając o wcześniej starannie przygotowanym spisie.

Lubimy okazje i obniżki, dlatego w tym roku nie brakuje osób – 24 proc., które zamierzając nabyć produkt szukają okazji aby, kupić go w promocji. Połowa ankietowanych deklaruje, że kupuje produkty niezależnie od tego czy są objęte obniżką. 13 proc. respondentów przyznało się do kupienia promocyjnych produktów, chociaż wcześniej tego nie planowali, a tylko 6 proc. ankietowanych twierdzi, że wcale nie korzysta z promocji świątecznych.

Badanie sprawdzało także wiedzę konsumentów w zakresie przysługujących im praw. O tym, że w przypadku wykrycia wady towaru kupionego podczas promocji świątecznej można składać reklamację, wiedziała niewiele ponad połowa respondentów - 53 proc. Martwi fakt, że badani z promocją cenową kojarzą zmniejszenie ochrony prawnej, co jest błędnym przekonaniem.  

Natomiast w przypadku nietrafionych zakupów, podobnie jak w latach ubiegłych, badani respondenci przyznali sobie więcej praw niż przewidują przepisy. Na pytanie ankieterów - czy sklep ma obowiązek przyjąć towar, który okazał się nietrafionym prezentem – w tym roku aż 37 proc. badanych błędnie przyznało sobie taki przywilej. Zgodnie z prawem zwrotu produktu można dokonać tylko jeśli sprzedawca się na to zgadza, np.  poinformował wcześniej kupującego o takiej możliwości.

Przed gorączką ostatnich przedświątecznych zakupów UOKiK przypomina:

• kupując prezent, upewnijmy się, czy możemy go zwrócić lub wymienić, sklepy  nie mają obowiązku przyjmowania zwrotu pełnowartościowego towaru - jednak mogą same ustalić reguły zwracania lub zamiany produktów, których powinny przestrzegać;

• jeżeli stwierdzimy, że zakupiony towar jest niezgodny z umową (np. ma inne parametry techniczne niż opisywał to sklep) albo jest uszkodzony, możemy złożyć reklamację w ciągu dwóch lat od zakupu, ale nie później niż dwa miesiące od momentu wykrycia usterki. Składamy ją w sklepie gdzie kupiliśmy towar, najlepiej pisemnie, należy też dołączyć paragon lub inny dowód zakupu;

• towary kupione w promocji, podlegają reklamacji podobnie jak produkty, których obniżka nie dotyczy

• żywność też można reklamować: paczkowaną – w terminie 3 dni od chwili otwarcia, sprzedawaną luzem – 3 dni od momentu zakupu.

Więcej informacji przydatnych podczas świątecznych zakupów w sekcji pytania i odpowiedzi w serwisie UOKiK.  Klienci sklepów uzyskają bezpłatną pomoc w dochodzeniu swoich praw u powiatowych lub miejskich rzeczników konsumentów w urzędach miejskich lub starostwach powiatowych albo pod numerem telefonu 800 007 707 czynnym od pn. do pt. od 9.00 do 17.00. Ponadto, konsumenci mogą skorzystać z bezpłatnej porady w oddziałach terenowych Federacji Konsumentów. Nieprawidłowości można także zgłaszać do Wojewódzkich Inspektoratów Inspekcji Handlowej.

Dodatkowe informacje dla dziennikarzy:
Małgorzata Cieloch, Rzecznik prasowy UOKiK
Pl. Powstańców Warszawy 1, 00-950 Warszawa
Tel. 22 827 28 92, 55 60 314
Fax 22 826 11 86
E-mail malgorzata.cieloch@uokik.gov.pl