Tu jesteś: Strona główna > Urząd > Informacje ogólne > Aktualności
Nowe prawo - nowe możliwości
< poprzedni | następny > 19.12.2007
Fikcyjna obniżka, wywieranie nacisku, podawanie niepełnych cen - to przykłady nieuczciwych praktyk rynkowych, które wpływają na nasze decyzje zakupowe. Odpowiedzią na nadużycie zaufania i celowe wprowadzanie w błąd konsumentów jest nowe narzędzie, które ułatwi dochodzenie roszczeń - ustawa o nieuczciwych praktykach rynkowych
Wyniki badań przeprowadzanych przez TNS OBOP na zlecenie Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów nie pozostawiają złudzeń - aż 44 proc. z nas nie odróżnia, które informacje zawarte w przekazach reklamowych są prawdziwe, a które nie znajdują potwierdzenia w rzeczywistości. Praktyka Urzędu pokazuje, że często przedsiębiorcy wykorzystują ten fakt i walcząc o kolejnego klienta zapominają o rzetelności.
Prezes UOKiK prowadzi rocznie ok. 30 postępowań, które dotyczą stosowania przez przedsiębiorców reklamy wprowadzającej w błąd. Wejście w życie nowych przepisów pozwoli każdemu konsumentowi wziąć sprawy w swoje ręce. Dochodzenie roszczeń na drodze indywidualnej ułatwi przede wszystkim prawo do wniesienia powództwa do sądu w przypadku zagrożenia lub naruszenia interesów ekonomicznych oraz przeniesienie ciężaru dowodu na przedsiębiorcę, któremu zarzucamy działanie wprowadzające w błąd. W praktyce oznacza to, że to właśnie on będzie musiał przekonać sąd, że nie dopuścił się działania godzącego w interesy słabszych uczestników rynku. Do tej pory wielu konsumentów rezygnowało z egzekwowania swoich praw ze względu na dużą trudność oraz koszt udowodnienia, że produkt czy usługa nie posiada cech, o których informował go przedsiębiorca.
Ustawa o nieuczciwych praktykach rynkowych jest efektem implementacji przepisów wspólnotowych. Sformułowana w niej tzw. czarna lista praktyk szczegółowo określa zachowania przedsiębiorców, które mogą w sposób istotny zniekształcać decyzje handlowe słabszych uczestników rynku. Należą do nich agresywne działania marketingowe podejmowane przez przedsiębiorcę, np. groźby przymusu fizycznego lub psychicznego, które ograniczają lub mogą ograniczyć swobodę wyboru konsumenta. Ustawa wymienia agresywne praktyki niedozwolone w każdych warunkach. Zabronione będzie np. składanie wizyt w miejscu zamieszkania konsumenta i ignorowanie jego próśb o opuszczenie domu lub zaprzestanie takich wizyt (wyjątkiem będą tylko przypadki egzekwowania zobowiązań umownych, w zakresie dozwolonym przez obowiązujące przepisy). Niedozwolone również będzie wywoływanie wrażenia, że konsument nie może opuścić pomieszczeń przedsiębiorcy bez zawarcia umowy.
Z dotychczasowej praktyki UOKiK wynika, że zarówno reklamy wprowadzające w błąd, jak i praktyki agresywne mogą dotyczyć każdego rodzaju usługi. Przesyłki z informacją o rekordowej wygranej, której nigdy nie otrzymamy, zachwalanie działania preparatów, które - wbrew zapewnieniom - nie są skuteczne, podawanie wprowadzających w błąd informacji związanych z oprocentowaniem rachunków bankowych - to tylko kilka przykładów nadużyć ze strony przedsiębiorców, które kwestionował UOKiK, a których jeszcze efektywniejsze zwalczanie - już na drodze indywidualnej - ułatwi implementacja prawa wspólnotowego.
Kilka dni temu Prezes Urzędu wydał decyzję w sprawie stosowania przez Przedsiębiorstwo Usługowe Radio Taxi Serwis w Poznaniu reklamy wprowadzającej w błąd. Działanie przedsiębiorcy polegało na umieszczaniu na wizytówkach niezgodnej z prawdą informacji o tym, że korporacja świadczy najtańsze usługi w mieście. Postępowanie wykazało, że właściciel nie był w stanie potwierdzić prawdziwości twierdzeń zawartych w reklamie. Zgodnie z wchodzącymi w życie przepisami, w analogicznej sytuacji - po 21 grudnia br. - każdy konsument będzie mógł zażądać od przedsiębiorcy: zaniechania takiej praktyki, usunięcia jej skutków oraz naprawienia wyrządzonej szkody - w szczególności żądania unieważnienia umowy. Ponadto ustawa umożliwia sądowi nałożenie na przedsiębiorcę obowiązku przekazania określonej kwoty na cel społeczny oraz złożenia oświadczenia odpowiedniej treści. Należy jednak pamiętać, że każdy przypadek jest indywidualny i w taki sposób będzie rozpatrywany przez sąd.
Nowa ustawa jest odpowiedzią na działania wymierzone w interesy ekonomiczne konsumentów, ale pośrednio ma również zabezpieczać interesy przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą w sposób uczciwy i zgodny z prawem. W tym kontekście większe znaczenie nadano samoregulacjom poszczególnych branż. Zgodnie z nowym prawem przedsiębiorca, który deklaruje, że działa w oparciu o kodeks dobrych praktyk, w sytuacji gdy tego nie robi stosuje nieuczciwą praktykę rynkową.
Wbrew obawom ze strony przedsiębiorców, w opinii Prezesa UOKiK, jest to rozwiązanie prawidłowe - umożliwia konsumentom dochodzenie swoich roszczeń. Ustawa jest próbą kompleksowej regulacji, która w wielu przypadkach stanowi próbę wypełnienia luk w dotychczas obowiązującym ustawodawstwie. Przepisy dotyczące kwestii nieuczciwych praktyk rynkowych w relacjach pomiędzy przedsiębiorcami a konsumentami były do tej pory rozproszone w różnych aktach prawnych. Nowa regulacja gromadzi je w jednym akcie prawnym - ustawie z dnia 23 sierpnia 2007 roku o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym.
Dodatkowe informacje:
Małgorzata Cieloch, Rzecznik prasowy UOKiK
Pl. Powstańców Warszawy 1, 00-950 Warszawa
Tel. 22 827 28 92, 55 60 106, 55 60 314
faks 22 826 11 86
E-mail mcieloch@uokik.gov.pl
Pliki do pobrania
- Komunikat prasowy (483,5 KB, doc)
- Ustawa z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (Dz U 2007, nr 171, poz. 1206) (135,22 KB, pdf)
- J. Braun - Samoregulacja w reklamie - prezentacja (435,69 KB, pdf)
- M. Stec, I. Szewczyk - Przeciwdziałanie nieuczciwym praktykom - prezentacja (148,99 KB, pdf)
- A. Gąsiorowska - Konsument wobec działań marketingowych - prezentacja (97,23 KB, pdf)
- P. Kowalewski - System samoregulacji - prezentacja (904,42 KB, pdf)
- Publikacja "Nieuczciwe praktyki rynkowe - Przewodnik" (1,1 MB, pdf)
Galeria zdjęć
Warto przeczytać
Po interwencji Prezesa UOKiK, PZPN i Ekstraklasa SA zmieniły swoje praktyki, które mogły stanowić nadużywanie pozycji dominującej. ...>
Prezes UOKiK Tomasz Chróstny wydał dwie decyzje w sprawie AUTOCENTRUM AAA AUTO – łączna kara to ponad 72 mln zł. ...>
Po interwencji UOKiK poprawi się sytuacja producentów trzody chlewnej w systemie tuczu kontraktowego. ...>
Prezes UOKiK Tomasz Chróstny nałożył kary w łącznej kwocie prawie 8 mln zł na spółki Volkswagen Poznań i Solaris Bus & Coach za tworzenie zatorów płatniczych. ...>
Prezes UOKiK nałożył ponad 46 mln zł kary na CANAL+ Polska oraz nakazał zwrot środków konsumentom. ...>
Prezentowane na stronie wakacje.pl ceny wielu wycieczek były nieaktualne lub niepełne – inna cena pokazywała się w wyszukiwarce, a inna po rozwinięciu szczegółów oferty. ...>
Wyszukiwarka
Konsumencie, masz problem?
-
Kontakt
Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
pl. Powstańców Warszawy 1
00-950 Warszawa
tel. 22 55 60 800
uokik@uokik.gov.pl
Elektroniczna skrzynka podawcza ePUAP -
Porady dla konsumentów
- Infolinia Konsumencka, tel. 801 440 220 oraz 222 66 76 76 czynna od poniedziałku do piątku w godz. 10:00 - 18:00, opłata wg taryfy operatora.
- porady@dlakonsumentow.pl
- Rzecznicy konsumentów
- Europejskie Centrum Konsumenckie